Skojarzenia

Wystawa w galerii ZPAF-u

Byłem wczoraj na wernisażu wystawy w galerii Związku Polskich Artystów Fotografików przy ul. św. Tomasza 24. Podaję tak skrupulatnie adres, bo to sugestia, że warto tam zajrzeć. Proszę zwrócić też uwagę na to, że nie napisałem ,,wystawa fotografii’’. Bo moim zdaniem wystawa ta przekracza granice fotografii, tak, jak ją potocznie rozumiemy.

Geranium

Taki jest tytuł, a raczej hasło skojarzeniowe tej wystawy, przygotowanej przez artystki na wskroś zpafowe i to na dodatek z trzech różnych okregów: krakowskiego, śląskiego i górskiego. https://zpafgallery.pl/

W moim przypadku pojawiły się poboczne, a komiczne, skojarzenia powiązane z tym, że niedawno byliśmy w Mu-Fo https://mufo.krakow.pl/ na Rakowickiej i na wystawie Co robi zdjęcie — poświęconej w dużej mierze historii rozwoju technik fotograficznych — poczułem się trochę jak eksponat muzealny. Bo wiele tych historycznych technik było moim udziałem. I kiedy jeszcze byłem pod wpływem tej wystawy oraz równoległej wystawy obrazów Steichena dotarło do mnie zaproszenie na ten to wernisaż, gdzie zobaczyłem tytuł Geriatrium. Takie przedłużenie myślenia o tych muzealnych eksponatach…

Pożaliłem się zresztą na wernisażu dyrektorowi MuFo p. Markowi Świcy, że przez tę ich wystawe miałem takowe skojarzenia — stwierdził, że trzeba założyć albo zmienić okulary.

Ale tak naprawdę to skojarzenie, fałszywe cokolwiek, bo nie oparte o stan faktyczny, ma związek z wystawą Geranium. Wiemy z elementarnej logiki, że fałszywe założenie nie zawsze musi prowadzić do fałszywych wniosków. O czym więc jest ta wystawa, albo czym jest ta wystawa?

Unikałem do tej pory określenia fotograficzna, ale oczywiscie mamy tutaj fotografie. Mamy też konstrukcje przestrzenne. Ale te elementy służą do budowania skojarzeń. Ta, czy inna fotografia nie narzuca sposobu patrzenia, więc detaliczność odwzorowania, dostrzeganie szczegółów i najlepsze okulary nie są tu najbardziej istotnymi narzędziami postrzegania. Siłą tych konstrukcji jest zdolność do wywoływania skojarzeń.

Wystawa Geranium czyli mapa myśli

W moim odczuciu ta wystawa jest rodzajem mind mapy w takim, wręcz ortodoksyjnym, podejściu Tony Buzana. W książce Mapy twoich myśli Tony Buzan podkreśla, że mapa myśli ma się odwoływać do skojarzeń. Nie powinna zanadto narzucać konkretnych skojarzeń, bo wtedy nie dojdzie do spontanicznej eksplozji różnych skojarzeń. Innymi słowy taka mapa nie jest rysunkiem ideowym wyjaśniającym działanie jakiegoś urządzenia. Mapy myśli, poezja czy inżynieria | Na temat Tutaj autorki nie prowadzą nas, jak po sznurku, po drodze swoich własnych skojarzeń. Owszem, są pewne sugestie, ale sytuacja przypomina starą żydowską anegdotę.

Na synodzie rabinów, którzy komentują akuratnie fragment Tory rozlega się głos z nieba i sam Jahwe chce wyjaśnić znaczenie tekstu. Ale najstarszy z rabinów mówi cicho, sza, Waszą rolą jest dać księgę, a naszą rolą księgę komentować.

Więc nie zastanawiajmy się, co też autorka miała na myśli, tylko przypatrzmy się sobie z ich pomocą. Chociaż to patrzenie na autora przez pryzmat jego prac mamy gdzieś tam zakodowane. Czy te koperty zamykają pewien okres ,,lalkowatości’’, ile w tych warstwach pamięci relacji jest realnych doświadczeń autorki, a ile spraw przeczytanych, domniemanych, czy to odwołanie się w fotografii do koanów, nie jest pewną formą werbalizacji, czy te granice, które kojarzą się przecież z wolnością, bardziej dotyczą wolności do, czy wolności od? I co z tą wolnością skoro trzymamy cenzora w sobie.

Atmosfera na wernisażu była bardzo sympatyczna i można stwierdzić: kreatywna. Ot np. na fotografii widać, jak Janusz Surman opowiada o dużej roli 3D na wystawie.

Zresztą ludzie, którzy przychodzą na te wernisaże do małej przecież galerii ZPAF-u to istotna wartość dodana samych wystaw.

Dziękuję organizatorom i artystkom (ze Związku Polskich Artystek Fotografek) za miłe spotkanie i wystawione prace.