Dlaczego warto

No właśnie, dlaczego warto robić nalewki? Odpowiedź na to pytanie jest wielowarstwowa. Bo tak naprawdę jest to element kultury, działanie w którym sięgamy do wiedzy chemicznej, zielarskiej ale też operujemy czasem. Być może czas jest tym najważniejszym składnikiem naszych nastawów. Czas, który minął, zamknięty kilka lat temu w mniej lub bardziej gustownej butelce, czas który nasza mikstura ma, albo raczej powinna mieć przed sobą…

Wyzwalacz wspomnień

Jeżeli proces tworzenia nalewki jest związany z samodzielnym zbieraniem owoców, ziół to możemy w tej nalewce zawrzeć więcej, aniżeli po prostu kupując gdzieś składniki. Oczywiście dotyczy to roślin, które mogą u nas rosnąć. A tutaj sporo się zmienia, zalecenia, żeby to i owo zbierać po przymrozkach, albo w konkretnej kalendarzowej porze bardzo często nie odpowiadają już aktualnemu zachowaniu się przyrody. Zmienia nam się klimat. Owoce, które dojrzewały pod koniec września, często są już dojrzałe w sierpniu i do przymrozków nic z nich nie zostanie — obsypią się, zepsują, albo zostaną zjedzone przez ptaki.

Nalewka na owocach tarniny była jedną z pierwszych, jakie robiłem. Używałem tych owoców do produkcji wina do kupażowania i do takiej prostej nalewki — tarnina, odrobina miodu i alkohol. Ale najważniejszym składnikiem okazał się czas. Zapomniana nalewka po latach okazała się czymś zupełnie innym, żadnych śladów surowizny, pojawiły się korzeniowe akcenty. Miała szlachetny smak. Ale zbierałem te owoce po pierwszych przymrozkach — wcześniej ptaki też się za tarninę nie brały. Była bardzo kwaśna, cierpka i zjedzenie kilkunastu owoców skutkowało trudnościami w przełykaniu śliny. Teraz tarnina jest oskubana z owoców długo przed przymrozkami.

Upały zmieniają smak owoców

Mam w ogrodzie Jarząb pospolity — popularną jarzębinę. Od paru lat obserwuję, jak mocno zmienia się jej smak, jeżeli pojawia się latem bardzo wysokie temperatury. Otóż owoce wtedy gorzknieją, nie nadają się do przetworów, ptaki nie są nimi zainteresowane. Lepiej radzi sobie w takie lata jarzębina w chłodniejszych miejscach, ale zacienione miejsca nie sprzyjają owocowaniu. Dlatego posadziłem w ogrodzie Jarząb szwedzki i Jarząb morawski — może nie będą takie gorzkie. A stara jarzębina? Cóż, może naszczepię na niej inną odmianę, albo aronię… albo to i to. Ogólnie to wiele odmian na jednym pniu to dobry pomysł. Nie ma nadmiaru owoców jednej odmiany, owocowanie rozkłada się w czasie…

Także ościał bardzo źle znosi u mnie upały — to znaczy, roślina, jako taka radzi sobie dobrze, ale owoce drobnieją i zasychają.

Zioła to co innego

Część z tych ziół pochodzi z  basenu Morza Śródziemnego, one zyskują na takiej pogodzie. I często takie trochę podmęczone upałami i suszą mają silniejszy aromat, aniżeli uprawiane w bardziej przyjaznych warunkach, w nieprzesuszonej, dobrze uprawionej glebie. Ale i w tych ziołowych miksturach kluczowy okazuje się czas. I to praktycznie we wszystkich ziołowych nastawach. Bo w przypadku owocowych nalewek istnieje spora różnica pomiędzy owocami twardymi — te zwykle zyskują w czasie bardzo dużo. Im starsze, czym lepsze. Ale w przypadku miękkich owoców jest jakieś optimum, np, dwa lata, po których smak często nie zmienia się korzystnie.

Receptury

W sieci jest mnóstwo przepisów, jednak przypadkowy nastaw, ale zrobiony będzie lepszy od najlepszego niezrobionego. Nie smakuje? Zostawić i spróbować za rok… ale dobrze jest notować i opisywać. Bo warto pomyśleć nie tylko o smaku, ale także o działaniu zdrowotnym. A owoce, jagody, zioła zbierane co roku mogą się bardzo różnić. Mam pasiekę przy domu i miód co roku jest inny, a przecież roślinność się mocno nie zmienia, inna jest pogoda i układ pożytków, a różnica jest wyraźnie odczuwalna w smaku, zapachu.

.

Właśnie nalewki, które mają charakter leczniczy trzeba robić w sposób powtarzalny. Po czasie może się okazać, że właśnie notatki są kluczowe, w tych notatkach jakoweś uwagi odnośnie pogody, warunków w jakich rosły rośliny, użyte miary, użyty alkohol. To może mieć duże znaczenie. Bo przy takich nalewkach dawka, jej powtarzalność są istotna. Bo nie we wszystkich intraktach wyczujemy czy działają, czy nie. Potrzeba niekiedy dłuższego czasu, aby odczuć ich działanie, a wtedy jakoweś odniesienie do sprawdzonego dawkowania jest istotne.