Informatyk — robotnik do komputera

Przeglądam IT Resellera 22(47)/2004 i na stronie 40-tej trafiam na “Raport płacowy dla branży IT od lipca 2003 do września 2004”. Optymistyczny — rosną pensje informatyków. Np. dla Krakowa jest to średnio nieco ponad 6000 brutto dla moich odpowiedników w biznesie. Tak czy owak to dobry znak. Pewien wskaźnik stanu gospodarki i świadomości menedżerów firm. Ale w artykule nie wspomina się np. o uczelniach. Dlaczego! Ponoć jest to temat nieinteresujący.

Osobiście czuję się trochę dotknięty takim pominięciem. Mam nawet kilka argumentów wskazujących na ważność uczelni w biznesie informatycznym:

• Nawyki informatyczne zdobyte na uczelni są ważnym argumentem marketingowym;
• Swobodny dostęp do usług informatycznych wytwarza potem ich potrzebę;
• Studenci tworzą najbardziej świadomą grupę użytkowników sieci INTERNET…

Ale kontrargumenty są przygważdżające:

• Świadomość informatyczną studenci zdobywają nie dzięki oficjalnemu systemowi kształcenia informatycznego, ale pomimo niego;
• Swobodny dostęp do sieci to coraz częściej efekt działania osiedlowych dostawców usług internetowych aniżeli inwestycje uczelniu;
• Nawyki informatyczne budowane na uczelniach hołdują firmie Microsoft i nie dają możliwości świadomego wyboru…
• Ustawa o zamówieniach publicznych powoduje, że wiele małych firm nie jest zainteresowanych współpracą z uczelniami ze względu na wysokie koszty obsługi takich zamówień…
• Uczelnie wybierają system minimalizacji kosztów, a nie konkurowania usługami, jak to jest wymagane w biznesie w związku z tym jest to wątpliwy partner w biznesie.

Co do pierwszych punktów nie jestem do końca przekonany — są uczelnie gdzie zajęcia opierają się na produktach wolnych, nie wiem jaki jest procentowy udział poszczególnych form dostępu do sieci INTERNET, ale zdaję sobie sprawę, że koszty obsługi ustawy o “Zaniemówieniach publicznych…” są olbrzymie. Na uczelniach powołane są do tego etaty, na których ludzie mają mnóstwo nikomu niepotrzebnej solidnej roboty. Ustawa zjada czas informatyków…Niestety muszę się też zgodzić z argumentem ostatnim.

Poszczególne wydziały, instytuty prowadzą własną politykę informatyczną, ale rzadko mają planowany wcześniej budżet. Na ogół jest to walka o utrzymanie stanu, który kiedyś został osiągnięty — często przypadkowo.

Ponieważ idzie głównie o utrzymanie stanu to nie ma akcji wymiany sprzętu, dokupuje się go po trosze, coraz to inny, w zależności od tego kto wygra przetarg. W rezultacie utrzymanie ich w stanie wskazującym na działanie jest czasochłonne ponieważ nie można przygotować sobie żadnego systemu do automatycznej instalacji, etc. W firmie działającej na zasadach rynkowych byłoby to nie do przyjęcia ponieważ obsługa takiego systemu jest zbyt kosztowna. Człowiek przychodzący do pracy na 8 godzin musi na siebie zarobić i jego sprzęt musi działać sprawnie. Na uczelniach problem kosztów jest traktowany zupełnie inaczej. Wiele osób uważa, że jakość ich pracy nie ma wpływu na ich zarobki. Dotyczy to w szczególności pracowników szeroko pojętej obsługi. Większość informatyków nie ma sprecyzowanych obowiązków służbowych i zajmują się tym czym trzeba się zająć w danym momencie. Nie są kierowani na żadne szkolenia zawodowe, nie zdobywają żadnych certyfikatów… Innymi słowy ich umiejętności nie są w żaden sposób dostosowywane do wymagań rynkowych. Ba, są po prostu arynkowe…

To że uczelnie rzadko odnoszą się do zewnętrznych instytucji szkoleniowych i certyfikujących było kiedyś uzasadnione. To uczelnie były miejscem, gdzie powstał szeroko rozumiany ruch wolnego oprogramowania. Wiele poważnych aplikacji sieciowych powstawało na uczelniach jako projekty studenckie. Niestety polskie uczelnie nie miały w tym wielkiego udziału i trudno, aby powoływały się na takie tradycje. Tym bardziej, że w wielu przypadkach królują tu nielegalne aplikacje firmy Microsoft. A system Windows wygenerował pobocznie termin zadziwiający — obsługa komputera. Mój przyjaciel Olek N. twierdzi, że to analogia do terminu “obsługa konia”. Obsługą konia zajmował się stajenny, a obsługą komputera zajmuje się wedle niektórych informatyk. Jest to typowe myślenie na uczelniach i jakoś nikt nie zauważa, że komputer z narzędzia pracy stał się niezależnym narzędziem do zarządzania czasem. I zarządza tym czasem zabierając go na różne cele, a to wymagając usunięcia wirusów, a to żądając więcej pamięci, a to łącząc się tam gdzie nie chcemy a nie łącząc się tam gdzie nie chcemy… a pracowici obsługiwacze komputerów trzymając się myszki niby końskiego ogona spędzają z siebie czas. Solidny, nikomu niepotrzebny kawał roboty, czy też niewidzialne mechanizmy rynku. Jak prawa zachowania.

Istnieje jeszcze jeden aspekt — moim zdaniem ważny. Otóż z gruba na to patrząc uczelnie kształcą pracowników wyższego szczebla. W tym kształceniu edukacja organizacyjna jest bardzo istotna, a moim zdaniem niesłusznie zaniedbywana. W tym sensie umiejętność wykorzystania czasu jest bardzo bardzo istotna. Jeżeli zaś komputer staję się ważnym narzędziem pracy to efektywność wykorzystania go do wykonania konkretnego zadania powinna być bardzo poważnie potraktowana. A w tej ocenie warto odwołać się do jakichś standardów. Ale jakie standardy efektywności może mieć firma, której działanie w tej materii opiera się na minimalizacji kosztów.

Moim zdaniem na uczelniach nie ma systemu wewnętrznego kształcenia umiejętności wykorzystywania informatyki we własnej pracy i trzeba taki system stworzyć albo korzystać z oferty zewnętrznych firm szkoleniowych i możliwości zdobywania certyfikatów. W przeciwnym razie dojdzie do tego, że prowadzący będzie mniej wiedział od swoich studentów i okaże się, że cała ta informatyka będzie szukaniem pensum dla prowadzącego, a nie budowaniem umiejętności studenta.